W wielu miastach na terenie całego kraju organizowane są uroczyste Msze św., apele, biegi pamięci, koncerty, projekcje filmów i wiele innych inicjatyw by pielęgnować pamięć o bohaterach, by oddać hołd żołnierzom drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej, za krew przelaną w obronie Ojczyzny. W wielu z nich biorą udział także członkowie Akcji Katolickiej. Urszula Furtak prezes Akcji Katolickiej w Polsce wraz z przedstawicielami DIAK Diecezji Zielonogórsko – Gorzowskiej wzięła udział w zielonogórskich uroczystościach. Rozpoczęła je Msza święta celebrowana przez Biskupa Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Tadeusza Lityńskiego w konkatedrze pw. św. Jadwigi. Dalsza część z wojskowym charakterem obchodów, odbyła się na placu Majora Adama Lazarowicza.
Na dzień pamięci o Żołnierzach Wyklętych wybrano 1 marca, bo właśnie tego dnia w 1951 roku w mokotowskim więzieniu komuniści zamordowali strzałem w tył głowy siedmiu członków IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Stało się to symbolem oporu wobec komunistycznej okupacji po zakończeniu II wojny światowej i oznaką polskich dążeń do niepodległości.
Wśród zamordowanych tego dnia, był Adam Lazarowicz – major piechoty Polskich Sił Zbrojnych, żołnierz SZP, ZWZ i AK oraz Zrzeszenia WiN, zastępca prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN, działacz zbrojnego podziemia niepodległościowego. W 2013 awansowany pośmiertnie na stopień podpułkownika.
Jego największym sukcesem był współudział w rozpracowaniu niemieckiej broni rakietowej V-2 na poligonie doświadczalnym w rejonie miejscowości Blizna koło Dębicy. Wiosną 1944 r. objął funkcję zastępcy inspektora Inspektoratu Rzeszów AK. W czasie akcji „Burza” dowodził 5 pułkiem strzelców konnych AK, liczącym ok. 1200 ludzi. Za pomoc wojskom sowieckim otrzymał Order Czerwonej Gwiazdy, ale go nie przyjął. W lutym 1945 przybył do Rzeszowa, gdzie został kierownikiem Okręgu Rzeszowskiego WiN, a następnie Okręgu Wrocławskiego. W grudniu 1946 został mianowany zastępcą Prezesa IV Zarządu Głównego WiN ppłk. Łukasza Cieplińskiego ps. „Ostrowski”, „Bogdan”, „Ludwik”, „Pług”. 5 grudnia 1947 w Żninie został aresztowany przez UB. Po brutalnym śledztwie w październiku 1950 Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na 4-krotną karę śmierci i 33 lata pozbawienia wolności. 1 marca 1951 został zamordowany strzałem w tył głowy w więzieniu mokotowskim.
Symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach w kwaterze „Na Łączce”, jak również na Cmentarzu Wojskowym w Dębicy. W 1992 Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie wydał postanowienie unieważniające wyrok z 1951. Sąd nie miał wątpliwości, że działalność mjr. A. Lazarowicza miała na celu odzyskanie przez Polskę niepodległości.
W dniu 3 lutego 2011 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej podjął uchwałę, która dzień 1 marca ustanowiła świętem państwowym Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Podczas uroczystych obchodów w 2014 w Zielonej Górze, z inicjatywy senatora Stanisława Iwana, wnuka Majora Adama Lazarowicza, na placu jego imieniem odsłonięto pomnik Żołnierzy Wyklętych, który przedstawia zrywającego się do lotu Orła Białego w koronie ze zwichniętym skrzydłem.
Opracowała Elżbieta Olejnik
