Arch. łódzka. „Gdy gaśnie pamięć ludzka  dalej mówią kamienie.” Prymas Stefan Wyszyński.

Dla uczczenia  100 lecia  Odzyskania Niepodległości Polski   w 2018 roku  Ks. Asystent  Akcji Katolicki  Archidiecezji Łódzkiej Ireneusz Kulesza zorganizował spacer po Starym  cmentarzu na ulicy Ogrodowej, zapraszając  członków i sympatyków wszystkich Parafialnych Oddziałów Akcji Katolickiej. Podczas spaceru wspominaliśmy   bohaterów  zapaliliśmy  znicze, wspólna modlitwa , chwila   zadumy nad nagrobkami  bohaterów którzy walczyli o Wolną Polskę. W spacerze uczestniczyli    członkowie Akcji Katolickiej  Ks. Asystent,  członkowie Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych , osoby  które chciały zapoznać się z historią bohaterów którzy polegli w obronie wolności Polski   oraz  przewodnik Piotr Machlański. Przewodnik   przybliżył  zwiedzającym historię  łódzkiej nekropolii oraz różne ciekawostki historyczne   związane  z dziejami Starego Cmentarza. Na początku przypomniał nam  historię drogi do Niepodległości i wydarzenia które miały wpływ na  odzyskanie ,,Niepodległości??: Powstanie Kościuszkowskie, Powstanie  Styczniowe   ,Powstanie listopadowe ,Powstanie Warszawskie, miejsca bitew pod- Dobrą związaną z Powstaniem Styczniowym oraz inne wydarzenia historyczne  które miały wpływ na odzyskanie Niepodległości w Polsce. Wspomniał o bohaterskiej postawie Polaków którzy  przelewali krew aby odzyskać Wolność Polski.  W spacerze uczestniczyło około 80-90 osób.

Stary Cmentarz w Łodzi jest jedną z najważniejszych łódzkich nekropolii. Założono go w 1855 roku, a w 2015 został uznany pomnikiem historii.

Jest miejscem pochówku wielkich przemysłowców, lekarzy, prawników, przedstawicieli starych łódzkich rodów, uczestników walk o niepodległość kraju i wielu ludzi zasłużonych dla rozwoju miasta, jego sztuki i oświaty. Ponad 200 grobowców zostało wpisanych do rejestru zabytków. Niektóre to wręcz perełki cmentarnej architektury.  .

W kwaterze znajdującej się wzdłuż muru znajduje się  symboliczny grób dedykowany pamięci zamordowanych i poległych oficerów Armii Krajowej – zapaliliśmy znicz.

Oto niektóre z  grobowców przy których się zatrzymaliśmy spacerując ,,Szlakiem Niepodległości ?a przewodnik przybliżył  historię :

Grobowiec Benedykta Grzymały-Pęczkowskiego, kaprala Legionów Polskich i kapitana słynnego 28. Pułku Strzelców Kaniowskich, który zginął w obronie Warszawy w 1920 roku w bitwie pod Radzyminem. Są na nim ciekawe płaskorzeźby ze scenami batalistycznymi.

Nagrobek Stefana Pogonowskiego (1895-1920) był dowódcą 28. Pułku Strzelców Kaniowskich i brał udział w bitwie warszawskiej pod Radzyminem, gdzie odznaczył się wielką odwagą. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Na jego grobie jest napis: ?Największemu z rycerzy poległych w obronie ojczyzny przed nawałnicą bolszewicką w 1920 roku?. .

Grobowiec Marii z Roszkowskich Szoslandowej, lekarki i żołnierza powstania warszawskiego.

Tuż przy murze oddzielającym cmentarz katolicki i prawosławny jest grób generała brygady Edwarda Franciszka Pfeiffera (1895-1964). Na nagrobku można przeczytać, że był dowódcą Śródmieścia w powstaniu warszawskim, harcmistrzem, uczestnikiem walk o wyzwolenie w I i II wojnie światowej.

Grobowiec-symbol harcerzy z Chorągwi Łódzkiej ZHP.

Pomnik Józefa Sobolewskigo (1900-1920), podporucznik 9. Pułku Legionowego Wojsk Polskich, zginął również śmiercią bohaterską. Na grobie jest portret legionisty, a na szczycie pomnika – wojskowy hełm, karabin i dębowe liści

Przy głównej alejce zwraca uwagę pomnik Jana Ostrowskiego, pseudonim Osa, legionisty poległego w powstaniu warszawskim, odznaczonego Krzyżem Virtuti Militari. Był członkiem KDW ? AK. W tym samym grobie jest również pochowana Janina Ostrowska-Wardziak (1926-2000) ? łączniczka AK.

Grób powstańców Listopadowych-1831 rok ?Wojciech Feliks Zarzyccy.

Symboliczny grób Aleksego Rżewskiego (1885-1939). Był działaczem politycznym, żołnierzem POW, radnym miejskim, a od 1919 roku pierwszym prezydentem Łodzi w II RP. Później został starostą powiatu łódzkiego i notariuszem. Zamordowany przez Niemców w 1939 roku.
Grób Piotrowiczów Konstanty (1836-1863) i Maria (1842-1863). Piotrowiczowie, byli nauczycielami z Chocianowic, powstańcami styczniowymi. Walczyli pod Dobrą 24 lutego 1863 roku.
Kaplica Gojżewskiego jest pięknym symbolem wielokulturowej przeszłości Łodzi. Znajduje się na granicy cmentarza katolickiego i prawosławnego. Po jednej stronie jest pochowana Aleksandra Gojżewska, która była katoliczką, po drugiej jej mąż wyznania prawosławnego.
Na zakończenie wspólnie odmówiono cząstkę różańca  w intencji zmarłych .

Wszyscy byli zadowoleni z przybliżenia historii drogi do wolności, przedstawienia bohaterskiej postawy poległych w obronie wolnej Polski ,zaproponowali dalsza kontynuację spacerów po cmentarzach.

Marianna Strugińska-Felczyńska

galeria – patrz